OYUN ÇOCUĞUN AYNASIDIR
Neden Oyun
Oyun çocukluk çağının en eğlenceli ve doğal öğrenme ortamıdır. Çocuklar oyun oynayarak hem dünyayı tanır hem de kendilerini keşfederler. Aynı zamanda oyun çocuklar için yeni deneyimler edinerek hem eğlenip hem de öğrendikleri eşsiz bir süreçtir.
Geçmişten günümüze değin çocuk gelişimi üzerine yapılan araştırmalar, çocukluk döneminin ilk yıllarında, ebeveynlerin çocukları ile olan etkileşiminde daha duyarlı ve yanıtlayıcı olmanın çocukların bilişsel, iletişim ve sosyal-duygusal gelişimleri üzerindeki olumlu etkilerini kanıtlamıştır. Bu olumlu etkiler gerek normal gelişim gösteren çocuklar gerek erken doğmuş ve gelişimi risk altında bulunan çocuklar ve gerekse yetersizlikten etkilenmiş çocuklar için geçerlidir. Dolayısıyla araştırmacılar, etkileşim temelli oyun becerileri için hem çocukların hem de ailelerin oyun oynama becerilerini öğrenmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
Etkileşim temelli oyun nedir
Çocuğun oyun esnasında oyuncaklarla ve çevresi ile kurduğu tüm ilişkiyi yakalayıp bunu iletişim aracı olarak kullanabilmesi, etkileşim temelli oyunun temelini oluşturmaktadır. Bu temelli oluşturmaya yönelik pek çok bilimsel araştırma yapılmış ülkemizde de bu çerçevede ilerleyen programlar bilimsel araştırmalar ile oluşturulmuştur. Etkileşim temelli oyun oynayan uzmanın, çocuğun oyuncağa yönelimini görmesi ve bu oyunu destekleyici model oyunlar oynaması üzerine oluşturulmuş olan ve stratejileri aileye öğretiyor olması programın devamlılığı için vazgeçilmezdir. Böylece oyun ile çocuklarının etkileşimini daha nitelikli hale getirmek, duygularımızı yüz ifadelerimizi, ses tonumuzu çocuğumuzla paylaşmak çocuklarımıza eşsiz bir katkı sağlamaktadır.
Etkileşim temelli oyunları içeren programlar hangi durumlarda, nasıl uygulanır.
Normal gelişim çocuklar, erken doğmuş ve risk altındaki çocuklar, konuşma geriliği yaşayan çocuklar, iletişim ve otizm belirtileri gösteren çocuklar için uygulamalar planlanmaktadır. Süreç oyun içinde çocuğun liderliğini kabul etme ile başlar ve çocuğa anlaşıldığını hissettirmeyi hedefler. Uzman anlamsız hareketlerinin altında yatan duyusal ve duygusal arayışları keşfedip, yaşanılan durumu iletişim aracı olarak kullanmayı hedefler. Böylelikle oyun içerisinde harika bir keşif yolculuğu başlamış olur.
Öncelikli olarak ve çocukla ortak dikkatte buluşma diye biz uzmanların adlandırdığı durum ;oyun oynayan kişi ile çocuğun, aynı oyuncağa ,aynı nesneye bakabilmesi yada aynı durum ile ilgilenmesi olarak özetlenebilir. Bu çalışmalar yapılırken göz göze gelme, ses tonundaki değişimi anlama,yüzdeki değişimi fark edip duyguyu yorumlayabilmesi gelişimin
en önemli unsurudur. Bu aşamaları sağlıklı bir şekilde yürütmeye başlayan çocuk, anlama ve anlaşılmanın keyfine ulaşır, Kendi oyununda buluşmak ister, artık kendisini rahat hisseder ve oyun oynayan uzman yada aileye kendini açmaya oyununu paylaşmaya başlar. İzleyen süreçte çocuk terapist gibi sesler çıkarmaya, onu izleyip takip etmeye, onu taklit etmeye başlar. Onunla daha çok şey paylaşmak için çabalar. Kendi önündeki duyusal ve duygusal engelleri aşmak için içsel bir motivasyon hisseder. İlerleyen evrelerde de çocuğun benlik duygusunu besleyip onun yeni deneyimler kazanması ve fikirler üretmesi için cesaret kazandırılır. İlerleyen evrelerde de soyut düşünme becerilerinin kazandırılması için hedefler konularak süreç devam eder. Böylelikle çocuk tıpkı bizlerin çocuğumuzda bize nasıl eşleme, taklit gibi beceriler tek tek öğretilmediyse, meslek ya da nesne kartları ile kelime hazinemiz geliştirilmediyse onlar da bunu yapma konusundaki önlerindeki engeli aşarlar. Ve tıpkı bizler gibi çevreden kendiler için gerekli her şeyi öğrenmeye ve uygulamaya başlarlar.
en önemli unsurudur. Bu aşamaları sağlıklı bir şekilde yürütmeye başlayan çocuk, anlama ve anlaşılmanın keyfine ulaşır, Kendi oyununda buluşmak ister, artık kendisini rahat hisseder ve oyun oynayan uzman yada aileye kendini açmaya oyununu paylaşmaya başlar. İzleyen süreçte çocuk terapist gibi sesler çıkarmaya, onu izleyip takip etmeye, onu taklit etmeye başlar. Onunla daha çok şey paylaşmak için çabalar. Kendi önündeki duyusal ve duygusal engelleri aşmak için içsel bir motivasyon hisseder. İlerleyen evrelerde de çocuğun benlik duygusunu besleyip onun yeni deneyimler kazanması ve fikirler üretmesi için cesaret kazandırılır. İlerleyen evrelerde de soyut düşünme becerilerinin kazandırılması için hedefler konularak süreç devam eder. Böylelikle çocuk tıpkı bizlerin çocuğumuzda bize nasıl eşleme, taklit gibi beceriler tek tek öğretilmediyse, meslek ya da nesne kartları ile kelime hazinemiz geliştirilmediyse onlar da bunu yapma konusundaki önlerindeki engeli aşarlar. Ve tıpkı bizler gibi çevreden kendiler için gerekli her şeyi öğrenmeye ve uygulamaya başlarlar.
ETKİLEŞİM TEMELLİ PROGRAMLAR NELERDİR?
Etkileşim Temelli Erken Çocuklukta Müdahale programı(ETEÇOM)
Ebeveynlere yanıtlayıcı etkileşim stratejilerini kullanmayı öğreterek ebeveyn-çocuk etkileşiminin niteliğini arttırmayı hedefleyen programlardan bir tanesi de Etkileşim Temelli Erken Çocuklukta Müdahale Programıdır.
NöroPLAY, Erken Müdahale Programı
12-42 aylık çocuklar için geliştirilmiş otizm erken müdahale programıdır. Ebeveyn-çocuk etkileşimini baz alan yoğunlaştırılmış oyun terapisi sürecidir. NöroPLAY erken müdahale yönteminde çocuğun doğal ortamı olan evi göz önünde bulundurulur. Çocuklarda saptanan sosyal bozuklukların ev ortamında şekillenen sosyal oyun ile iyileştirilmesi amaçlanır.
DIR FLOORTİME
- D) Gelişimsel , (I) bireysel farklılıklar, (R) İlişki temelli yaklaşım Dr.Stanley Greenspan ve Dr.Serena Wieder tarafından geliştirilmiş kapsamlı ve multidisipliner bir metottur. Çocuğa bir bütün olarak yaklaşır ve çocuğun diğer insanlarla etkileşimine odaklanır. Bu yöntemin felsefesine göre çocuk mutlaka duygusal olarak kendi dünyasındaki insanlara bağlanır ve bilişsel-duygusal gelişimi için onlarla etkileşime girme becerisini gösterir.
Öğrenme duygusal gelişimden ayrı olarak oluşmaz onunla birlikte gelişir. Bu yüzden DIR yaklaşımı çocuğun doğal olarak ilgilendiği şeylerden başlar ve buradan devam eder.
Kurumumuzda, çocuklarımız için Aile Danışmanlığı hizmeti verilmektedir. Bu hizmeti alanında uzmanlaşmış Psikolog ve Çocuk Gelişimi uzmanlarımız takip etmektedir. Özellikle erken çocukluk döneminde gözüken gecikmelerde, gözlem ve değerlendirmeler yapılıp, oyun becerileri ile desteklememiz gereken durumlarda gerek çocuğun desteklenmesi gerekse aileye oyun becerileri ile çocuklarımızı nasıl destekleyeceğimiz konusunda profesyonel bir danışmanlık desteği sağlanmaktadır.
