Stres, içerdeki ve dışardaki çeşitli uyaranlara karşı vücudumuzun verdiği otomatik tepkidir. Yani stres, üzerimizde hissettiğimiz baskı ve gerginlik durumudur. Aynı zamanda uyum sağlanması veya tepki verilmesi gerekli olan herhangi bir durumda vücudumuzun gösterdiği doğal bir reaksiyondur. Tehlikeli olarak görülen bu durum gerçek bir olay olabileceği gibi zihninizin tehlikeli olarak algıladığı bir durum da olabilir. Stres tepkisi, kendinizi korumak adına ortaya çıkar fakat yoğunluğu çok fazla arttığında yaşam kalitenizi bozabilir.Yaşam kalitenizi bozduğundan dolayı kendinizi kötü bir ruh halinde hissedebilirsiniz.
Gündelik hayat içerisinde aile, okul ve iş ortamında yaşadığımız pek çok olay stres kaynağı haline gelebilir. Bedensel, duygusal ve düşünce düzeyinde meydana gelebilen stres, sadece olumsuz olaylar karşısında ortaya çıkmaz. İş veya şehir değişikliği, sınav öncesi ders çalışma gibi uyum gerektiren herhangi durumda da gözlenebilir. Bu tür etkenler tehdit edici olduğunda bünyemiz kendini korumaya çalışır. Kendini savunmaya geçer. Kişi böyle durumlarda farkında olmadan”savaş ya da kaç” mekanizmasını aktive edebilir.
Aslında iş, arkadaşlar, aile, hastalık, yabancı ortam gibi dış uyaranlar tek başlarına stres kaynağı değildir. Onları stresli yapan şey olayları yorumlama şekli ve verilen tepkilerdir. İnsanlar aynı olaylara aynı tepkiyi vermez. Buradaki farklılığın nedeni, kişi ile karşılaşılan durum arasındaki etkileşimin niteliğidir. Dolayısıyla stresin kaynağı da stres ile başa çıkma yolları da kişiye göre değişiklik gösterebilir.
Stresle başa çıkmanın yolları bilindiği takdirde stres her zaman için zararlı bir duygu değildir. Hatta bireyin hissettiği hafif şiddetli stres , bireyin bazı durumlarda harekete geçmesi için onu motive edebilir.Olumlu ve olumsuz olmak üzere iki türde stres vardır. Olumlu strese bireyin hoşuna giden durumların getirdiği zorluklardan kaynaklanır.Mesela yeni bir işe başlamak veya karşı cinsle yeni bir ilişkiye başlamak.Bu gibi durumların getirdiği stresle baş etmek bireyin kendine olan güvenini artırır ve bizi olgunlaştırır.Bu durumun sonucunda kendimize dahil ettiğimiz kazanımlar stresin hayatımıza olumlu yansımalarıdır.Olumsuz stres ise içinde bulunmak istemediğimiz ama uyum sağlamak zorunda kaldığımızda oluşan strestir. Bu tür stres seviyemiz yüksek olduğu zaman verimliliğimiz düşebilir, aldığımız zevk azalabilir,sosyal hayattaki iletişimimiz zarar görebilir.Bu yüzden stresle başa çıkmayı öğrenmemiz lazım aksi takdirde bireyin yaşadığı bitmeyen stres ve kaygı tükenmeyi getirebilir.
STRES BELİRTİLERİ NELERDİR?
Stresin zihinsel, fiziksel ve duygusal belirtileri olabilir.Stresin zihinsel belirtileri olarak şunları sayabiliriz;olumsuzluklar üzerine odaklanmak, çevreye olan ilginin azalması,sosyal hayatın zayıflaması, karar vermekte zorlanma,zihin karışıklığı, konsantrasyon eksikliği,dikkat azalması, unutkanlık,matematiksel işlemlerde hataların artması,eskiye göre duyarsızlığın artması,gelecekle ilgili olumsuz düşünceler,aklımızın sürekli bir şeylerle meşgul olması.Fiziksel belirtiler ise şu şekilde sıralanabilir; nefes darlığı, ellerde titreme görülmesi,uyku düzeninde bozukluk, baş ağrısı , sese karşı duyarlılığın artması, çarpıntı, mide ağrısı, bitkinlik hissi, aşırı terleme(ellerde ya da bütün vücutta), tuvalete gitme sıklığının artması, ağız ve boğazda kuruluk hissi , iştah kaybı veya aşırı yemek yeme, boyun ve sırt ağrılarının ortaya çıkması, kadınlarda adet öncesi kaygı ve gerilimin artması. Son olarak stresin birey üstünde ki duygusal belirtileri için şunları sıralayabiliriz; huzursuzluk ve gerginlik, kaygı durumunun artması, durgunlaşma ve kayıtsızlık, ani öfke patlamaları, duygusal hassalığın artması, kişinin kendini yetersiz ve değersiz hissetmesi, güven duygusunun azalması, alınganlığın artması.
Sosyal hayatta veya aile hayatımızda maruz kaldığımız stresle başa çıkmanın birçok yöntemi bulunmaktadır. Kurumumuzdan bu konuda uzman psikologlarımız tarafından destek alabilirsiniz.
