Obsesif kompulsif bozukluk, mantık dışı olduğunu bilindiği halde tekrar tekrar zihni meşgul eden kontrol altına alınamayan düşünceler ve düşünce takıntılarının sebep olduğu sıkıntının yok olması amacıyla bazı hareketleri defalarca yapmak şeklinde seyreden bir psikiyatrik bozukluktur.
Obsesif kompulsif bozukluk yani saplantı bozukluğu olan kişiler, istemsiz şekilde oluşan zihni tekrar tekrar kurcalayan kaygı verici düşünceler nedeniyle sürekli korku halindedir. Kaygı veren bu tür düşüncelerden kurtulmak isteyen saplantı bozukluğu olan kişiler kimi zaman kapının kilitli olup olmadığını tekrar tekrar kontrol eder, kimi zaman ocağı açık bırakmış olabileceği düşüncesiyle sık sık mutfağa kontrole gider, bazen de mikrop kapmaktan korktuğu için ellerini tekrar tekrar yıkar. Bu örneklerdeki gibi gerçekleşen bu tür davranışlar toplumda “takıntı” olarak değerlendirilse de bu durum psikolojik hastalıklardan bir tanesidir. Genellikle 25 yaşından önce başlayıp 35 yaşından sonra ortaya çıkar . Çocuk ve ergenlerde en yaygın görülen rahatsızlıklardan biridir.
Bazı obsesif belirtiler şunlardır:
- Kişinini çevresine karşı şüphe duyması ya da tereddüt yaşaması
- Güven duyma konusunda problem yaşaması
- Çevresinden kir ya da pislik bulaşacağından dolayı korkması
- Yaşadığı ortama yönelik yoğun bir düzen, simetri beklentisi
- Kusursuz olma arzusu
- Yapmış olduğu işlerde mükemmel olma
- Hata yapmaya karşı duyulan yoğun kaygı ya da korku
- Çevresine karşı aşırı dikkatli davranma
- Rezil olmaktan korkma
- Çevresi tarafından reddedileceğini düşünme
- Ortada bir şey yokken çevresine karşı zarar vereceğini düşünme
- Dini inançlara karşı şüphe
- Günah işlemekten korkma
Sıklıkla karşımıza çıkan bazı kompulsiyon belirtileri ise şunlardır:
- Pislendiği düşüncesiyle sık sık ellerini temizleme
- Uzun süreli duş alma
- Uzun süren el yıkama
- El sıkışmaktan korkma
- Dışarda ortak kullanım alanlarında var olan eşyalara dokunmama
- Başkalarının vermiş olduğu nesneleri temizlemeden almama
- Hasta olmaktan korkma
- Kendisinin ya da yakın çevresinin başına bir şey geleceğinden korkma
- Yapmış olduğu tüm işleri belli düzene göre yapma ya da vazgeçme
- Sırayı atladığında bir problem yaşayacağını düşünme ya da korku duyma
- Evde var olan nesneleri belli bir düzene göre sıralama
- Evdeki her eşyanın yerinin belli olması
- Bir kez geçtiği yerden başına bir şey geleceği korkusu ile tekrardan geçme
- Bir cümleyi tekrar etme ya da sık sık tekrarlama
- Işığı, kapıyı, ütüyü tekrar tekrar kontrol etme
- Farklı eşyaları toplama gibi belirtiler şeklinde ortaya çıkar.
Obsesif kompulsif bozukluğa eşlik eden hastalıklar genel olarak depresif bozukluktur. Diğer yandan kaygı bozukluğu ve tik bozukluğu da oldukça fazla şekilde karşımıza çıkar. Önemli olan bir diğer nokta ise depresif bozuklukların da yetişkinlerde daha fazla ortaya çıkmasıdır. Daha önceden de dediğimiz gibi çocuklarda da OKB belirtileri ortaya çıkıyor. Çocuk ve ergenlerin OKB Testi çözmemeleri ya da kendilerini çevreye ifade etmemeleri nedeniyle belirtiler fark edilmez. Ancak ailesi dikkatli şekilde takip ederse ya da bir destek alırsa bu belirtilerin ciddiyeti ortaya çıkar.Konuyla ilgili uzman psikologlarımızdan destek alabilirsiniz.
